వీణ (Veena)

కర్ణాటక సంగీతంలో ఉపయోగించే ప్రధాన సంగీత వాయిద్యం వీణ. వీణకు ఏడుతంత్రులు ఉంటాయి. అనుమందరం, మందరం, మందర పంచకం, షడ్జమమనే నాలుగు తంత్రులు బిగించబడి ఉంటుంది.

ఇవేగాక శృతితాళాలకు ఉపయుక్తంగా షడ్జమం, పంచమం, తారం అనే మూడు తంత్రులు బిగిస్తారు.

వీణ వాయించేటపుడు కుడిచేత్తో మీటుతూ, దానికి అమర్చిన 24 మెట్లు(స్థాయిలు) దానిలోని స్వరాలకు అనుగుణంగా ఎడమచేతి వేళ్లతో మెట్టుమీద అదిమిపట్టి ఆయా స్వరాల్ని పలికించాల్సి ఉంటుంది.

వీణలో ప్రధానంగా కుండ, దండి, యాళి, సొరకాయ బుర్ర అనే భాగాలుంటాయి.

వీణల తయారీకి మన రాష్ట్రంలోని విజయనగరంజిల్లా బొబ్బిలి సుప్రసిద్ధం. ఇక్కడ 17వ శతాబ్ది నుంచే వీణల తయారీ జరుగుతోంది.

వీణ ల్లో రుద్రవీణ, చిత్రవీణ, విచిత్ర వీణ, సరస్వతీ వీణ అనే రకాలున్నాయి.

సంగీత త్రిమూర్తుల్లో ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ వీణవిద్వాంసులుగానూ సుప్రసిద్ధులు.